Το άρθρο γράφτηκε πριν από το τρομοκρατικό χτύπημα στο Λονδίνο. Είμαι σίγουρος ότι το φλέγμα και η στωικότητα του βρετανικού λαού θα νικήσουν το μίσος κατά της δημοκρατίας.
Λίγο πριν από τις βρετανικές εκλογές, οι προβλέψεις των «έγκυρων» σχολιαστών της συστημικής κοινοτοπίας ανατρέπονται πάλι από το «απρόσμενο» κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των Βρετανών Συντηρητικών και των Εργατικών.
Οταν η Τερέζα Μέι προκήρυξε τις πρόωρες εκλογές, οι Συντηρητικοί προηγούνταν πάνω από 20 μονάδες. Τώρα προηγούνται από 3 ώς 5 μονάδες. Μπορεί να καταλήξουμε σε Βουλή χωρίς πλειοψηφικό κόμμα. Δύσκολο μεν, αλλά με τη λαϊκή τάση σ’ αυτή την κατεύθυνση.
Οι εκλογές, πίστευε η Μέι, θα της έδιναν πλήρη κυριαρχία σε κόμμα και κυβέρνηση και θα διέλυαν τους Εργατικούς για μια γενιά. Η «αναπόφευκτη» αναγκαιότητα της συντηρητικής νίκης συναντούσε την επιθυμία όσων μισούν εξίσου Κόρμπιν και Τσίπρα.
Στη Βρετανία, όπως και στην Ελλάδα, τα συστημικά ΜΜΕ, περίπου το 80% του Τύπου, επιδόθηκαν σε μια τεράστια εκστρατεία παραπληροφόρησης και «δολοφονίας χαρακτήρα» του Τζέρεμι Κόρμπιν. Παρόμοια με τις επιθέσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά με μεγαλύτερο επαγγελματισμό από τα «Νέα» και το «Πρώτο Θέμα».
Θα ακούσουμε λοιπόν πάλι ότι η πολιτική «τρελάθηκε», ότι «πέσαμε από τα σύννεφα». Αλλά οι πρόσφατες εκλογές και τα δημοψηφίσματα δείχνουν ότι «Εκπληξη υπάρχει μόνο όταν δεν έχουμε έκπληξη. Κάθε τι που ήταν σταθερό στην πολιτική εξανεμίστηκε». Αυτά γράφαμε στην «Εφ.Συν.» μετά την προκήρυξη των εκλογών (http://www.efsyn.gr/arthro/gallia-vretania-simeiosate-h-opos-haos).
Οι παραδοσιακοί τρόποι ανάλυσης δεν ισχύουν πια, οι πολίτες ξαναμπαίνουν δυναμικά στο κέντρο των εξελίξεων, απορρίπτουν το business as usual.
Η μεταμόρφωση
Πώς έγινε αυτή η μεγάλη αλλά προβλέψιμη ανατροπή; «Στην εποχή των τεράτων», γράφαμε, «χρειαζόμαστε όραμα και φαντασία, ηγέτες και θάρρος, σύστημα στο χάος. Οι λαοί ξυπνούν. Θα ακολουθήσουν οι αριστερές ηγεσίες ή θα τους αφήσουν βορά της Δεξιάς;». Οι Εργατικοί, βγαίνοντας από μεγάλες και ιστορικές ήττες, άκουσαν το αίτημα της ριζικής αλλαγής πλεύσης.
Παρουσίασαν ένα πειστικό και πλήρως κοστολογημένο εκλογικό πρόγραμμα κατά της λιτότητας. Υπόσχονται να αυξήσουν τη χρηματοδότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, του πιο αγαπημένου θεσμού των Βρετανών, να καταργήσουν τα δίδακτρα των εννιά χιλιάδων λιρών τον χρόνο για τις προπτυχιακές σπουδές (ένα μέτρο με μεγάλη σημασία για τους χιλιάδες Ελληνες φοιτητές), να βελτιώσουν τις κοινωνικές υπηρεσίες για τους ηλικιωμένους, να δημιουργήσουν παιδικούς σταθμούς για όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, να ανεβάσουν τον ελάχιστο μισθό, να εθνικοποιήσουν τους σιδηροδρόμους και να αυξήσουν τον αριθμό των αστυνομικών. Ταυτόχρονα, υποστηρίζουν τη συνέχιση ισχυρών δεσμών με την Ευρωπαϊκή Ενωση, υπερασπιζόμενοι το 48% των πολιτών που ψήφισαν Remain και έχουν δαιμονοποιηθεί από τα δεξιά ΜΜΕ.
Συνδυάζοντας την ταξική άμυνα με την επίθεση κατά της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, ο Κόρμπιν υιοθέτησε το «είμαστε το 99%» του Σάντερς –που τον υποστηρίζει ανοικτά– και έγινε εκπρόσωπος του λαού έναντι των ελίτ και των φίλων της Ευρώπης έναντι του καταστροφικού Brexit. Χωρίς τυπική συμφωνία με τους Φιλελεύθερους, τους Πράσινους, τους Σκοτσέζους και τους Ουαλούς εθνικιστές για κοινούς υποψηφίους, ουσιαστικά αποδέχτηκε μια άτυπη συνεργασία κατά του νεοφιλελευθερισμού της Μέι.
Πρόκειται για σιωπηλή αλλά ριζική μεταμόρφωση του Κόρμπιν, που ενώ ήταν ο λιγότερο δημοφιλής αρχηγός των Εργατικών, έχει φτάσει στο κατώφλι της Downing Street. H πορεία του και η προεκλογική εκστρατεία του αποτελούν μάθημα για όλα τα αριστερά κόμματα.
Μετά τις δύο νίκες του στις κομματικές εκλογές, ο Κόρμπιν ακολούθησε πολιτική ανοίγματος στην κοινωνία και οραματική αναδιάρθρωση της κομματικής οργάνωσης και ιδεολογίας μέσα από πολύπλευρη θεωρητική και ιδεολογική διαβούλευση. Κυρίως μπόρεσε να μετατραπεί από συνεπής αριστερός πολιτικός σε εν δυνάμει εθνικό ηγέτη.
❶ Το κόμμα
Εχοντας απέναντί του την πλειοψηφία των βουλευτών και των στελεχών του κόμματος, ο Κόρμπιν απευθύνθηκε στην κοινωνία. 400.000 νέα μέλη γράφτηκαν κάνοντας το ετοιμοθάνατο κόμμα να ξανανιώσει. Η στρατολόγηση δεν είναι αυτοσκοπός όμως. Αντίθετα, τα μέλη απέκτησαν σημαντική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων για τοπικά, περιφερειακά και κλαδικά θέματα.
Δημοψηφίσματα, οριζόντιες δικτυώσεις και τοπικά συνέδρια διαμορφώνουν σχέδια προτάσεων για νέες πολιτικές που μετά εξειδικεύονται από τους τομείς του κόμματος. Ηταν λοιπόν άνοιγμα σε ιδέες και μεθόδους, με χρήση της γνώσης και της τεχνογνωσίας της νέας γενιάς, που τώρα πηγαίνει μαζικά στους Εργατικούς. Ετσι ήταν η κατάσταση και σε μας πριν από τρία χρόνια.
Οι αντίπαλοι της Αριστεράς βρίσκονται βέβαια έξω από το κόμμα, αλλά ο Κόρμπιν μάς δίνει σημαντικό μάθημα. Πρέπει να μιλήσει η Αριστερά στις προσδοκίες και τους φόβους των πολιτών και ειδικά των νέων μας, ιστορικά της πιο μορφωμένης γενιάς, να τους δώσει μήνυμα δημιουργικότητας και αισιοδοξίας. Σε πρόσφατο ταξίδι στην Αυστραλία συναντήθηκα με νοσταλγούς νεο-μετανάστες.
Πρέπει να αποκτήσουν την ελπίδα για επιστροφή ή, αν παραμείνουν στην ξενιτιά, δυνατότητα στενής σχέσης με την οικονομία της γνώσης, προς την οποία πρέπει να κινηθούμε.
❷ Το όραμα
Ο Κόρμπιν παραμένει ταυτόχρονα σταθερός και αμετακίνητος στις ιδεολογικές καταβολές του, παρά τις συνεχείς επιθέσεις των ΜΜΕ. Δεν αποκήρυξε την πίστη στον σοσιαλισμό, τον μονομερή πυρηνικό αφοπλισμό και την κατάργηση της μοναρχίας, ούτε απολογήθηκε για τις σχέσεις του με απελευθερωτικά κινήματα όπως το Σιν Φέιν και ο ΙΡΑ.
Οι θέσεις αυτές δεν είναι πλειοψηφικές στο κόμμα και ως δημοκράτης ακολουθεί την άποψη της πλειοψηφίας. Αλλά διατηρεί τις αρχές του και τιμά την ιστορία του.
Οι ριζοσπαστικές ιδέες προσθέτουν το οραματικό στοιχείο στην πολιτική σύγκρουση για την καθημερινότητα και ανοίγουν μια μεγάλη συζήτηση για το μέλλον της Αριστεράς και της κοινωνίας. Να προσθέσουμε ότι οι Εργατικοί χρησιμοποιούν εκτεταμένα αριστερές δεξαμενές γνώσης. Η δική μας Αριστερά είναι πίσω. Επειδή η κυβέρνηση είναι πολιτική, επειδή αρνείται την εξουσία των τεχνοκρατών, πρέπει να έχει λεπτομερείς και διεξοδικές τεκμηριώσεις χρησιμοποιώντας πρωτογενή έρευνα και τις μελέτες αριστερών think tanks.
Πρέπει λοιπόν να μάθουμε από τον Κόρμπιν. Θα φύγουμε αργά ή γρήγορα από τη μέγκενη της επιτροπείας και του πραξικοπήματος διαρκείας. Αλλά η συζήτηση για τη μετάβαση προς στον αριστερό ορίζοντα πρέπει να αρχίσει τώρα προετοιμάζοντας τη μετατόπιση της λαϊκής οργής από τον φιλελεύθερο λαϊκισμό στη ριζοσπαστική Αριστερά. Αυτή είναι δουλειά ενός νέου μεγάλου κόμματος.
Ο ταξικός και ο δικαιωματικός πυλώνας της ιδεολογίας πρέπει να μπουν στην πρώτη γραμμή, το όραμα να συνοδέψει τη βελτίωση της καθημερινότητας. Κάθε πολιτική πρέπει να σχεδιάζεται από τα κάτω και να εφαρμόζεται ως ένα βήμα στο σχέδιο κοινωνικού μετασχηματισμού.
Η αριστερή διακυβέρνηση αλλάζει την ισορροπία δύναμης μεταφέροντας συνεχώς πόρους και αρμοδιότητες από το κεφάλαιο και το κράτος στους πολίτες, που παίρνουν σταδιακά τη ζωή στα χέρια τους. Ετσι χτίζονται η δημοκρατία και η ισότητα του 21ου αιώνα. (http://www.efsyn.gr/arthro/aristero-orama-toy-21oy-aiona)
❸ Εθνικός ηγέτης
Αλλά υπάρχουν και στιγμές που ο αγώνας για την ηγεμονία κερδίζεται από τον πολιτικό που αφήνει προσωρινά τις ταξικές προτεραιότητες και αναλαμβάνει την εκπροσώπηση των κοινών. Τότε το μερικό γίνεται καθολικό και η υπεράσπιση του κοινού καλού ενώνει αντίθετες δυνάμεις όταν οι ηγεσίες τους επιμένουν στο κακώς εννοούμενο κομματικό συμφέρον.
Βρισκόμαστε σε τέτοια κρίσιμη καμπή. Η υπεράσπιση της λαϊκής κυριαρχίας και αξιοπρέπειας, η απόκρουση της επίθεσης των ξένων ορντο-σαδιστών και των εγχώριων παρατρεχάμενών τους μεταμορφώνουν τον πολιτικό σε ηγέτη και την επιμέρους ιδεολογία σε έκφραση εθνικής αναγέννησης. Αυτό είναι το στοίχημα της Αριστεράς σε Βρετανία και Ελλάδα.
*Άρθρο του Κώστα Δουζίνα. Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 06 Ιουνίου 2017.
