*Συνέντευξη του Κώστα Δουζίνα στο Έθνος και τη Βούλα Κεχαγιά. Δημοσιεύτηκε 27-28 Μαΐου 2018.
Κύριε Δουζίνα, πόσες πιθανότητες δίνετε στην επίλυση του Μακεδονικού;
Τις περισσότερες από τότε που δημιουργήθηκε το πρόβλημα μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Στην περίοδο αυτή, πολιτικοί και επιχειρηματίες χρησιμοποίησαν το Μακεδονικό για να κάνουν πολιτικές καριέρες και να βγάλουν λεφτά. Η Αριστερά ήταν από την αρχή υπέρ της λύσης του προβλήματος με μια σύνθετη ονομασία και η κυβέρνησή της σήμερα είναι απολύτως προσηλωμένη σε αυτόν τον στόχο. Παράλληλα στην πΓΔΜ η κυβέρνηση Ζάεφ φαίνεται να κινείται κι αυτή στην κατεύθυνση της λύσης. Το «παράθυρο ευκαιρίας», όπως ονομάστηκε, παραμένει ανοιχτό και
ελπίζω ότι γρήγορα θα δοθεί μια λύση.
Γιατί πιστεύετε ότι δεν “περπάτησε” η σκοπιανή πρόταση για το “Ιλιντένσκα Μακεντόνιγια” στα ελληνικά πολιτικά κόμματα. Θεωρείτε ότι αυτός ήταν και ο ουσιαστικός λόγος για τον οποίο την απέσυρε ο πρωθυπουργός;
Η λύση του «Μακεδονικού» αποτελεί πατριωτικό και εθνικό καθήκον. Η γείτονα χώρα δεν αποτελεί απειλή για την Ελλάδα, έχει αναγνωριστεί με το συνταγματικό της όνομα από 140 κράτη και η αδράνεια των προηγουμένων κυβερνήσεων έχει οδηγήσει σε σημαντική απώλεια συμβολικού κεφαλαίου για τη χώρα μας. Εντούτοις, ακόμα και σήμερα, με μια αδιέξοδη αντιπολιτευτική τακτική, η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να τορπιλίσει κάθε προσπάθεια επίλυσης. Στην αρχή ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση δεν έχει τη δεδηλωμένη για να προχωρήσει, μετά ότι δεν
συμφωνούσε επειδή ο πρωθυπουργός δεν είχε ενημερώσει εκ των προτέρων για τις διαπραγματεύσεις, ενώ ήταν πασίγνωστη η γραμμή της Ελλάδα που είχε διαμορφωθεί ήδη από τη κα Μπακογιάννη. Τώρα, σε αντίθεση, με την διεθνή κοινότητα υποστηρίζει ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή. Με αυτή τη λογική «κάηκε» η πρόταση για το «Ιλιντένσκα Μακεντόνιγια». Η αποδοχή της πρότασης αυτής από τους γείτονες φαίνεται ότι ενσωμάτωνε τρεις βασικές απαιτήσεις της ελληνικής πλευράς: πρώτον, τη συνταγματική μεταρρύθμιση και την υιοθέτηση του ονόματος erga omnes, δεύτερον την αποσύνδεση της εθνικής ταυτότητας των γειτόνων από την αρχαία Ελλάδα μια και η εξέγερση του Ίλιντεν έγινε το 1903 και τρίτον την απομάκρυνση από το άρμα της Τουρκίας αφού η εξέγερση ήταν εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι λέξεις δεν είναι καλές ή κακές, λυτρωτικές ή αλυτρωτικές. Οπως μας λενε οι ανθρωπολογοι, τα έθνη είναι «φαντασιακές κοινότητες», η σημερινή συζήτηση θα τους δώσει κανονιστική βαρύτητα. Αλλά δεν την αρχίσαμε καν. Η βιασύνη των κομμάτων της αντιπολίτευσης να καταδικάσουν την πρόταση χωρίς καν να
λάβουν υπόψη τα θετικά της σημεία δείχνει πως ισχύει η παροιμία «όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, σαράντα μέρες κοσκινίζει». Η πρόταση αποσύρθηκε, αλλά η καταρχήν αποδοχή της συνταγματικής αναθεώρησης και του erga omnes αποτελούν επιτυχίες της διαπραγματευτικής τακτικής της κυβέρνησης και θεμέλιο για τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Διαπιστώνουμε ότι αυτό που ονομάζεται “ξένος παράγων” πιέζει για επίλυση του προβλήματος. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να πάει σε μία συμφωνία που δεν θα την ικανοποιεί απολύτως;
Σε καμία περίπτωση. Η κυβέρνηση από την αρχή, δημόσια και στις διαπραγματεύσεις, ξεκαθάρισε τις θέσεις της γύρω από το erga omnes και το Σύνταγμα και δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσει. Από την άλλη πλευρά αναγνωρίζουμε ότι ούτε εμείς ούτε κανένας άλλος έχει αποκλειστικό δικαίωμα στη χρήση του ονόματος Μακεδονία.
Εκ παραλλήλου καταγράφεται μία ύφεση στην τουρκική προκλητικότητα. Είναι κάτι που σχετίζεται με τις εκλογές στην γείτονα;
Μετά την ανακοίνωση της διεξαγωγής των τουρκικών εκλογών είχα επανειλημμένως υποστηρίξει ότι θα έχουμε μια ύφεση στην τουρκική προκλητικότητα. Οι προηγούμενες εθνικιστικές εξάρσεις δημιούργησαν το κλίμα που φαίνεται ότι ήθελε ο Ερντογάν έτσι ώστε να προχωρήσει στις εκλογές. Ο τουρκικός εθνικισμός αποτελεί το μεγάλο χαρτί του Κεμαλικού κόμματος και του βαθέως κράτους και παρότι χρησιμοποιείται και από τους νέο-οθωμανιστές δεν αποτελεί το κύριο επιχείρημά τους. Οι απαράδεκτες δηλώσεις του Ερντογάν είναι ενδείξεις αδυναμίας παρά πίστης στη μεγάλη ισχύ της χώρας και της προεδρίας του. Έπεσαν οι τόνοι και από τις δύο πλευρές κι αυτό είναι θετικό γιατί η ιστορία έχει αποφασίσει ότι Έλληνες και Τούρκοι θα είμαστε για πάντα γείτονες. Αλλά αν συνεχίσει η παράνομη κράτηση των δύο αξιωματικών μας οι σχέσεις δεν μπορούν να βελτιωθούν.
Η κυβέρνηση επιθυμεί μία ευρύτερη συναίνεση στη Βουλή εάν φέρει μία συμφωνία για το Μακεδονικό. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες δεν δείχνουν καμία διάθεση να βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αν δεν ψηφίσουν όλα μέλι γάλα;
Πρόσφατα τα Ενθέματα της Αυγής δημοσίευσαν 32 σελίδες με άρθρα για τις απόψεις της Αριστεράς για το θέμα. Οι περισσότερες ήταν αναδημοσιεύσεις άρθρων των αρχών της δεκαετίας του ’90 που εξέφραζαν την ίδια άποψη για τη λύση του προβλήματος που υποστηρίζουμε και σήμερα. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες ήξεραν την άποψη της Αριστεράς όταν μπήκαν στην κυβέρνηση συνασπισμού, όπως και εμείς τη δική τους. Η έξοδος της Ελλάδας από τα μνημόνια τον Αύγουστο είναι αποτέλεσμα αυτού του συνασπισμού, παρότι στον δρόμο συναντήσαμε διαφωνίες και εμπόδια. Εμείς προχωράμε σε έντονες διαπραγματεύσεις από θέσεις αρχών. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες θα πρέπει να αποφασίσουν τη θέση τους, αν καταλήξουμε σε συμφωνία, και είναι δικό τους θέμα το τι θα κάνουν μετά. Δεν προβλέπω όμως κάποιο «διαζύγιο» πριν τις επόμενες εκλογές. Ήταν «γάμος» ευκαιρίας. Αλλά πολλές φορές αυτοί κρατούν περισσότερο από τους «γάμους από έρωτα».
Τι εκτιμάτε ότι θα κάνει τελικώς η αξιωματική αντιπολίτευση με δεδομένο ότι πολιτικά θα την εξυπηρετούσε η μη επίλυση του Μακεδονικού;
Φοβάμαι ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην υπάρξει συμφωνία. Δυστυχώς η ΝΔ φαίνεται να απομακρύνεται σταδιακά και από τις ευρωπαϊκές αρχές του παραδοσιακού της προγράμματος και από την πολιτική της συναίνεσης στα εθνικά θέματα. Ελπίζω να διαψευστώ, αλλά τα σημάδια που έχουμε δεν είναι αισιόδοξα.
Πριν από τα μέσα Ιουνίου θα ψηφιστούν στην Βουλή τα προαπαιτούμενα για την τέταρτη αξιολόγηση. Θεωρείτε ότι θα είναι το τελευταίο “πικρό ποτήρι” που θα αναγκαστούν να πιουν οι βουλευτές της συμπολίτευσης;
Μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ζούμε σε μια αντίφαση ανάμεσα στην ιδεολογία και τις επιβολές του μνημονίου και της τρόικα. Με το «παράλληλο» πρόγραμμα και τα μέτρα για την υποστήριξη των φτωχότερων στρωμάτων του πληθυσμού υπάρχει μια καταρχήν αντιστάθμιση. Από τον Αύγουστο και μετά θα αρχίσει να εφαρμόζεται το σχέδιο της οικονομικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας με κύρια χαρακτηριστικά του την κοινωνική δικαιοσύνη και την προστασία της εργασίας. Το «φαρμάκι» από το τελευταίο «πικρό ποτήρι» θα μετατραπεί σ «φάρμακο», ελπιζω, για την ανανέωση της Ελλάδας.
